សុខភាព

មន្ត្រីក្រសួងវិទ្យាសាស្ត្រនិងបច្ចេកវិទ្យាបាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថាប្រទេសចិនបានអនុញ្ញាតឲ្យបេក្ខជនចាក់វ៉ាក់សាំងការពារ COVID-19 បីនាក់សម្រាប់ការសាកល្បងព្យាបាល។ វ៉ាក់សាំងភ្នាក់ងារចំលងវីរុសដែលបង្កឲ្យមានជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្នែកខាងលើ (Adenovirus Vector Vaccine) ដែលបង្កើតដោយក្រុមស្រាវជ្រាវដឹកនាំដោយ Chen Wei ជាមួយវិទ្យាស្ថានវេជ្ជសាស្ត្រយោធាក្រោមបណ្ឌិត្យសភាវិទ្យាសាស្ត្រយោធាគឺជាវ៉ាក់សាំង ដំបូងគេដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមក្នុងការសាកល្បងព្យាបាល។ ដំណាក់កាលដំបូងនៃការសាកល្បងព្យាបាលត្រូវបានបញ្ចប់នៅចុងខែមីនាហើយដំណាក់កាលទីពីរបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី 12 ខែមេសា។ វាជាវ៉ាក់សាំងការពារ COVID-19 ដំបូងបង្អស់នៅលើពិភពលោកដែលបានឈានដល់ដំណាក់កាលទីពីរ  នៃការសាកល្បងព្យាបាលនេះបើយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក៕      

អាជ្ញាធរសុខាភិបាលរបស់ប្រទេសវៀតណាមនិយាយថាកូរ៉ូណាវីរុសបំប្លែងថ្មីមួយប្រភេទត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងមនុស្សបួននាក់ដែលវីរុសបំប្លែងថ្មីដែលត្រូវបានរកឃើញដំបូងនៅប្រទេសឥណ្ឌា។ ការបំប្លែងរបស់មេរោគនេះត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងផ្នែកមួយនៃ DNA ប្រូតេអ៊ីនកើនឡើងនៅលើផ្ទៃនៃវីរុស។ ប្រូតេអ៊ីនទាំងនេះដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅពេលវីរុសឆ្លងចូលកោសិកាមនុស្ស។ អាជ្ញាធរវៀតណាមនិយាយថាការបំប្លែងនេះគឺស្រដៀងនឹងមេរោគបំប្លែងថ្មីមួយក្នុងចំណោមមេរោគបំប្លែងថ្មី ដែលគួរអោយកត់សម្គាល់ដែលត្រូវបានរកឃើញដំបូងគេនៅចក្រភពអង់គ្លេស។ មន្ត្រីម្នាក់នៅឯការិយាល័យអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំនៅប្រទេសវៀតណាមបានប្រាប់ NHK ថាការការឆ្លងរបស់មេរោគបំប្លែងថ្មីនេះមិនទាន់ត្រូវបានគេដឹងនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែស្ថានភាពរបស់អ្នកដែលឆ្លងគួរតែត្រូវបានតាមដានយ៉ាងដិតដល់។ ប្រទេសវៀតណាមបានទប់ស្កាត់នូវការរីករាលដាលនៃវីរុសនេះដោយជោគជ័យ ប៉ុន្តែមេរោគបំប្លែងថ្មីត្រូវបានរកឃើញតាំងពីដើមឆ្នាំ។ ចំនួនករណីថ្មីបានកើនឡើងចាប់តាំងពីចុងខែមេសា រហូតដល់ ៤០០ ករណីនៅថ្ងៃខ្លះ៕    

ទន្តបណ្ឌិតបាននិយាយថាធ្មេញជាង ៥០០ ត្រូវបានដកចេញពីមាត់របស់កុមារនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។ ក្មេងប្រុសអាយុ ៧ ឆ្នាំបានត្អូញត្អែរប្រាប់ឪពុកម្តាយតាំងពីអាយុ ៣ ឆ្នាំថាខ្លួនបានហើមនៅផ្នែកខាងស្តាំនៃថ្គាមក្រោម។ បន្ទាប់ពីភាពមិនស្រួលខ្លួនអស់រយៈពេលបួនឆ្នាំ វេជ្ជបណ្ឌិតនៅឆេនណៃបានរកឃើញការលូតលាស់ដ៏ធំមួយនៅក្នុងថ្គាមរបស់គាត់។ គ្រោងធ្មេញដ៏រឹងរាប់រយត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងដុំពកដែលមានទំហំប្រហែល ៥cm x ៣cm នៅពេលដែលវាត្រូវបានវះកាត់ចេញ។ បុគ្គលិកពេទ្យបានវះកាត់វាចេញហើយបានរកឃើញធ្មេញចំនួន ៥២៦ ដែលមានទំហំខុសៗគ្នានៅខាងក្នុង។ ទន្តបណ្ឌិតវះកាត់ធ្មេញ វេជ្ជបណ្ឌិត Senthilnathan បាននិយាយថា “ដុំសាច់នេះត្រូវបាន វះកាត់យ៉ាងត្រឹមត្រូវពីផ្នែកផ្សេងៗនៃឆ្អឹង ហើយវាមានទំហំពី ៤cm ទៅ ៥cm...

ការសិក្សារបស់ជនជាតិកាណាដាបានផ្តល់យោបល់ថាក្មេងជំទង់ដែលធ្លាប់ត្រូវបានធ្វើបាបធ្ងន់ធ្ងរដោយអ្នកមានវ័យស្របាលគ្នានៅក្នុងវ័យកុមារអាចទំនងជាទទួលរងនៅជម្ងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត អារម្មណ៍ភ័យខ្លាច និងគំនិតចង់ធ្វើអត្តឃាតជាងក្មេងជំទង់ដែលមិនត្រូវបានរងគ្រោះដោយក្មេងៗផ្សេងៗទៀត។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានធ្វើការពិនិត្យមើលទិន្នន័យក្មេងចំនួន ១,៣៦៣ នាក់ ដែលស្ទង់មតិអំពីការងគ្រោះនិងការធ្វើបាប​ ចាប់ពីអាយុ ៦ឆ្នាំ ដល់ ១៣ឆ្នាំ ហើយតាមដាននូវបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តពីអាយុ១៥ឆ្នាំ។ អ្នកចូលរួមភាគច្រើនទទួលបានបទពិសោធន៍តិចតួចឬក៏មិនរងគ្រោះ ក៏ប៉ុន្តែប្រហែលជា ២៦% បានរាយការណ៍ពី​ការធ្វើបាបមួយចំនួន និងស្ទើតែ ១៥% បាននិយាយថាពួកគេរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងររយៈពេលយូរ។ អ្នកដឹកនាំការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវចិត្តសាស្ត្រ Marie-Claude Geoffroy នៅសាកលវិទ្យាល័យ Montreal បាននិយាយថា...

ការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺកញ្ជ្រឹលបានបណ្តាលឱ្យមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៣២ នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងប្រទេសសាម័រនៅកោះប៉ាស៊ីហ្វិកដែលជាកន្លែងដែលមានការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតនេះបានរាលដាលតាំងពីខែមុន។ រដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសសាម័រកាលពីដើមខែនេះបានប្រកាសពីភាពអាសន្នដែលបានបិទសាលារៀនទាំងអស់និងធ្វើការបង្កើនការចាក់វ៉ាក់សាំង។ វាបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃច័ន្ទថាមានជំងឺកញ្ជ្រឹលជិត ២៥០០ ករណីដោយភាគច្រើននៃការស្លាប់ទាក់ទងនឹងកុមារតូចៗ។ អង្គការសុខភាពពិភពលោកនិយាយថាការកើតមានជំងឺកញ្ជ្រឹលជាសកលកំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង។ ករណីនានាត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថាបានកើនឡើងបីដងនៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិចរួមទាំងប្រទេសសាម័រចាប់ពីខែមករាដល់ខែកក្កដាឆ្នាំនេះបើប្រៀបធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ អត្រាចាក់វ៉ាក់សាំងទាបដែលបណ្តាលមកពីក្តីបារម្ភរបស់ឪពុកម្តាយចំពោះវិធានការបង្ការត្រូវបានគេនិយាយថាស្ថិតនៅពីក្រោយការផ្ទុះឡើងនៅក្នុងប្រទេសសាម័រ៕  

មនុស្ស ៨ នាក់ទៀតបានស្លាប់ដោយសារជំងឺរលាកសួតដែលត្រូវបានគេជឿថាបណ្តាលមកពីវីរុសប្រភេទថ្មីនៅខេត្តហ៊ើប៉ីដែលការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ ចំនួនអ្នកស្លាប់ពេលនេះបានកើនឡើងដល់ ១៧ នាក់នៅក្នុងប្រទេសចិន។ របាយការណ៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋរបស់ប្រទេសចិនបានបញ្ជាក់ថាការស្លាប់របស់មនុស្ស ៨ នាក់ត្រូវបានបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃពុធ។ ចំនួនអ្នកជំងឺបានឈានដល់ ៤៤៤ នាក់នៅក្នុងខេត្តតែមួយ។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយចិននិយាយថាចំនួននេះបានឡើងដល់ ៥៤០ នាក់នៅក្នុងប្រទេសទាំងមូល។ អាជ្ញាធរនៅក្នុងទីក្រុងវូហានដែលប្រភពនៃការផ្ទុះឡើងនោះបានប្រកាសថាពួកគេកំពុងបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិការនៃជើងហោះហើរនិងរថភ្លើងចេញដំណើរនៅម៉ោង ១០ ព្រឹកម៉ោងក្នុងស្រុកកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដើម្បីការពារការឆ្លងរាលដាល។ ទីក្រុងកំពុងស្នើសុំឱ្យប្រជាជនរបស់ខ្លួនកុំចាកចេញពីវូហានលើកលែងតែពួកគេមានអាជីវកម្មពិសេស។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏បានលុបចោលឡានក្រុង រថភ្លើងក្រោមដីនិងនាវាដឹកអ្នកដំណើរដែលឆ្លងកាត់ទន្លេយ៉ង់សេក្នុងទីក្រុងវូហាន។ ពួកគេបានស្នើសុំឱ្យប្រជាជនពាក់ម៉ាសមុខក្នុងការធ្វើដំណើរសាធារណៈ ហាង ឧទ្យាននិងកន្លែងផ្សេងទៀតដែលមនុស្សប្រមូលផ្តុំដោយចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃពុធ។ គណៈកម្មការសុខភាពជាតិរបស់ប្រទេសចិនបានអំពាវនាវដល់ប្រជាជននៅខាងក្រៅទីក្រុងវូហានកុំឲ្យមកលេងទីក្រុងនិងជំរុញប្រជាជននៅទីក្រុងវូហាកុំទៅតំបន់ផ្សេងទៀត។ ការព្រួយបារម្ភកំពុងកើនឡើងអំពីការឆ្លងរាលដាលបន្ថែមទៀតនៅពេលថ្ងៃឈប់សម្រាកបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃសុក្រ៕  

ចំនួនករណីឆ្លងកូរ៉ូណាវីរុសនៅទូទាំងពិភពលោកមានចំនួន 8.5 លាននាក់។តួលេខចុងក្រោយដែលត្រូវបានចងក្រងដោយអ្នកស្រាវជ្រាវនៅសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins នៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្ហាញថាមាន 8,550,458 ករណីគិតត្រឹមម៉ោង 18:00 UTC នៅថ្ងៃសុក្រនិងមានអ្នកស្លាប់ចំនួន 456,881 នាក់។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានកត់ត្រាករណីចំនួន 2,205,307 ដែលច្រើនជាងបណ្តាប្រទេសទាំងអស់។ បន្ទាប់មកគឺប្រទេសប្រេស៊ីលដែលមានចំនួន 978,142 នាក់ ប្រទេសរុស្សីមាន 568,292 នាក់ ឥណ្ឌាមាន 380,532 នាក់...

យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងនិងបង្ការជម្ងឺរបស់អាមេរិក បានឱ្យដឹងថាការរីករាលដាលជំងឺគ្រុនផ្តាសាយនាពេលថ្មីៗនេះបានធ្វើឱ្យមានការខូចខាតទូទាំងប្រទេសជាផ្នែកមួយដែលបង្កឡើងដោយមនុស្សជាច្រើនចម្លងមេរោគក្នុងពេលធ្វើដំណើរកម្សាន្តថ្ងៃឈប់សម្រាក។ ទាំងនេះជាវិធីសាស្ត្រការពារការឆ្លងជម្ងឺផ្តាសាយ ដែលណែនាំដោយដោយវេជ្ជបណ្ឌិត Nicholas Testa និង Halili មានដូចខាងក្រោម៖ 1. ជូតសម្អាតកន្លែងរួមដូចជាតុអាហារ និងកន្លែងផ្អែកដៃ វេជ្ជបណ្ឌិត Nicholas Testa បាននិយាយថាអ្នកគួតែយល់អំពីកន្លែងរួមគ្នានៅលើយន្តហោះដូចជាតុអាហារ និងកន្លែងផ្អែកដៃ ដែលមេរោគរស់នៅបាន ២៤ម៉ោង។ 2. បើកចរន្តខ្យល់ ខ្យល់ក្នុងយន្តហោះមានចលនាតាមប្រព័ន្ធដែលវាច្រោះពីពិដានទៅដល់បាតក្រោមរៀងរាល់ពីរនាទីម្តង។ ប្រសិនបើមាននរណាម្នាក់កណ្តាស់ មេរោគអាចសាយភាយតាមខ្យល់ដោយផ្ទាល់ទៅកាន់អ្នកធ្វើដំណើរដែលអង្គុយខាងក្រោយ ឬក៏ក្បែរគ្នា។ 3. អនុញ្ញាតឱ្យអ្នកដំណើរដទៃទៀតចូលមុន វាមិនត្រឹមតែជិះយន្ដហោះដែលអ្នកធ្វើដំណើរគួរប្រយ័ត្ននឹងមេរោគផ្តាសាយទេ។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃអ្នកដំណើររាប់ពាន់នាក់ក៏បានឆ្លងកាត់ព្រលានយន្តហោះសំខាន់ៗនៅទូទាំងប្រទេសផងដែរដោយឈរជិតគ្នាជាជួរ។ Testa ក៏ផ្តល់ដំបូន្មានដល់អ្នកធ្វើដំណើរ ឱ្យអត់ធ្មត់នៅពេលអ្នកជិះយន្តហោះប្រសិនបើអ្នកចង់ទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃមេរោគផ្តាសាយ។ 4. ជ្រើសរើសកន្លែងអង្គុយជាប់បង្អួច នៅពេលនិយាយពីកន្លែងដែលត្រូវអង្គុយនៅក្នុងយន្តហោះ...

ការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថាយ៉ាងហោចណាស់​មនុស្សចំនួន ២ភាគ៣ ដែលព្យាយាមជក់បារីមួយដើម បន្តក្លាយជាអ្នកជក់រាល់ថ្ងៃទោះបីជាជក់បណ្តោះអាសន្នក៏ដោយ។ ទិន្នន័យពីចក្រភពអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្រ្តាលី និង ញូស៊ីលែន បានរកឃើញថា ៦០,៣%  នៃអ្នកព្យាយាមជក់បារី ហើយប៉ានប្រម៉ាណថា ៦៨,៩% នៃអ្នកទាំងនោះក្លាយជាទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ។ ការវិភាគមួយដែលបានចេញផ្សាយនៅក្នុងការសែត​ Nicotine & Tobacco Research ដោយយោងទៅលើអ្នកឆ្លើយតបចំនួន ២១៥,០០០ នាក់ ចំពោះការស្ទង់មតិចំនួនប្រាំបីរវាង ឆ្នាំ ២០០០...

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិចិនបាននិយាយថាពួកគេបានកំណត់អត្តសញ្ញាណវីរុសនៅក្នុង សត្វពង្រូលមកពីជ្វាដែលស្រដៀងនឹងកូរ៉ូណាវីរុសថ្មី។ ពួកគេនិយាយថាថនិកសត្វអាចដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរីករាលដាលវីរុស។ អ្នកស្រាវជ្រាវមកពីសាកលវិទ្យាល័យហុងកុងនិងសាកលវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រក្វាងស៊ី។ ពួកគេបានចេញផ្សាយការរកឃើញរបស់ពួកគេនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិវិទ្យាសាស្ត្រអង់គ្លេសកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ ពួកគេបានសិក្សាវីរុសនៅក្នុងសត្វពង្រូលមកពីជ្វាចំនួន 31 ក្បាលដែលត្រូវបានរឹបអូសនៅក្នុងប្រតិបត្តិការប្រឆាំងការរត់ពន្ធនៅក្នុងប្រទេសចិនចន្លោះឆ្នាំ 2017 និង 2019។ ពង្រូលទាំងនោះរស់នៅក្នុងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញវីរុសស្រដៀងនឹងកូរ៉ូណាវីរុសថ្មីនៅក្នុងសត្វចំនួន 8 ក្បាល ដែលពួកគេបានសិក្សា។ ពួកគេបាននិយាយថាលទ្ធផលហ្សែននៃវីរុសគឺពី 85% ទៅ 92% ស្រដៀងគ្នានឹងកូរ៉ូណាវីរុសថ្មីដែលបណ្តាលអោយមានជំងឺ COVID-19។ ការរកឃើញមុននេះបានបង្ហាញថាកូរ៉ូណាវីរុសនេះមានប្រភពដើមនៅក្នុងសត្វប្រចៀវ។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវចិននិយាយថាការរកឃើញរបស់ពួកគេបានបង្ហាញថាសត្វពង្រូលគួរត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា "ប្រភពចម្លងដែលអាចកើតមាននៅក្នុងការកើតឡើងនៃកូរ៉ូណាវីរុស។" ពួកគេក៏បាននិយាយផងដែរថាការលក់សត្វព្រៃនៅតាមទីផ្សារគួរតែត្រូវបានហាមឃាត់យ៉ាងតឹងរ៉ឹងដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លងវីរុសនេះទៅមនុស្ស៕