ព័ត៌មានអន្តរជាតិ

នាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីរបស់ជប៉ុន លោក Kishida Fumio និងសមភាគីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi បានបញ្ជាក់ថាពួកគេនឹងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធដើម្បីសម្រេចបាននូវឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិកសេរីនិងបើកចំហ។ មេដឹកនាំទាំងពីរបាននិយាយតាមទូរស័ព្ទប្រហែល ២៥ នាទីកាលពីថ្ងៃសុក្រ។ វាគឺជាការសន្ទនាលើកដំបូងរបស់លោកទាំងពីរចាប់តាំងពីលោក Kishida ឡើងកាន់តំណែង។ មេដឹកនាំទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីបន្ថែមទៀតព្រមទាំងសហការគ្នាក្រោមអ្វីដែលហៅថាសម្ព័ន្ធមិត្ត ៤ប្រទេស រួមមានជប៉ុន ឥណ្ឌា អូស្ត្រាលី និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ មេដឹកនាំទាំងពីរក៏បានយល់ព្រមប្រឆាំងនឹងការប៉ុនប៉ងឯកតោភាគីដើម្បីផ្លាស់ប្តូរស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នដោយកម្លាំងនិងការបង្ខិតបង្ខំផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ហើយពួកគាត់បានបញ្ជាក់ថាពួកគាត់ នឹងធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីដើម្បីសម្រេចបាននូវសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចរួមទាំងភាពធន់នៃសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។ លោក Kishida បានចង្អុលបង្ហាញថាកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរនិងមីស៊ីលរបស់កូរ៉េខាងជើងគឺជាការគំរាមកំហែងដល់សន្តិភាពនិងសន្តិសុខតំបន់និងពិភពលោក។ លោកបានសុំការយោគយល់និងការគាំទ្រដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាការចាប់ពង្រត់ជនជាតិជប៉ុនដោយកូរ៉េខាងជើង៕      

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកបានព្រមានមេដឹកនាំចិនកាលពីថ្ងៃពុធអំពីភាពតានតឹងនៅទូទាំងច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់។ លោក Antony Blinken បានជំរុញឱ្យពួកគេបញ្ឈប់នូវអ្វីដែលគាត់ហៅថា​ “សកម្មភាពយោធាបង្ករឿង” របស់ពួកគេនៅជិតកោះតៃវ៉ាន់។ លោក Blinken បាននិយាយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់អង្គការដើម្បីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចនៅទីក្រុងប៉ារីស។ លោកបាននិយាយថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តឈរជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនដើម្បីជំរុញវិបុលភាព សន្តិសុខនិងគុណតម្លៃរួមគ្នា។ រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយតៃវ៉ាន់។ គាត់បាននិយាយថាការប្តេជ្ញាចិត្តគឺ “មិនប្រែប្រួល”។ យន្តហោះយោធាចិនបានចូលទៅក្នុងតំបន់តៃវ៉ាន់ម្តងហើយម្តងទៀតចាប់តាំងពីដើមខែនេះ៕

នាយករដ្ឋមន្រ្តីព័រទុយហ្កាល់លោក Antonio Costa បាននិយាយកាលពីថ្ងៃពុធថាសេដ្ឋកិច្ចព័រទុយហ្កាល់ “ឆ្លើយតបបានល្អប្រសើរជាងការរំពឹងទុក” ដែលនាំឱ្យមានការកើនឡើងនូវការព្យាករណ៍កំណើននៅឆ្នាំនេះដល់ ៤,៦% និង ៥,៥% សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២។ យោងតាមគាត់ ការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនេះ “ជាលទ្ធផលនៃភាពជោគជ័យនៃវិធានការដែលត្រូវបានអនុម័តដើម្បីទ្រទ្រង់ការងារនិងការពិតដែលថាភាពអត់ការងារធ្វើមានការថយចុះច្រើនលើសពីការរំពឹងទុក”។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីព័រទុយហ្កាល់បានប្រាប់បណ្តាញទូរទស្សន៍ផ្លូវការ RTP  “នេះគឺជាប្រភពដ៏អស្ចារ្យនៃការវិវត្តវិជ្ជមាននៃសេដ្ឋកិច្ច”។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីបានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសព័រទុយហ្កាល់ត្រូវការ “ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈក្រោមការគ្រប់គ្រងដើម្បីអាចបង្កើនការវិនិយោគ លើកកម្ពស់គុណភាពសេវាកម្មសាធារណៈនិងជួយលើកកម្ពស់ប្រាក់ចំណូលគ្រួសារ”៕    

សេដ្ឋវិទូនៅសេតវិមានកាលពីថ្ងៃពុធបានព្រមានពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចសកលដែលអាចកើតមានប្រសិនបើសភាសហរដ្ឋអាមេរិកបរាជ័យក្នុងការបង្កើនដែនកំណត់បំណុលរបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធមុនពេលប្រទេសនេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមិនសងបំណុលជាតិ។ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៅក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចសេតវិមានដឹកនាំដោយលោកស្រី Cecilia Rouse បាននិយាយនៅ​ប្លុកមួយ៖​ «ភាពបរាជ័យមួយនឹងមានផលប៉ះពាល់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនិងសេដ្ឋកិច្ចធ្ងន់ធ្ងរនិងយូរអង្វែង។ ទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុនឹងបាត់បង់ជំនឿលើសហរដ្ឋអាមេរិកប្រាក់ដុល្លារនឹងធ្លាក់ចុះហើយភាគហ៊ុននឹងធ្លាក់ចុះ»។ សេដ្ឋវិទូបាននិយាយថា​ “ចំណាត់ថ្នាក់ឥណទានសហរដ្ឋអាមេរិកស្ទើរតែត្រូវបានទម្លាក់ហើយអត្រាការប្រាក់នឹងកើនឡើងយ៉ាងទូលំទូលាយសម្រាប់ប្រាក់កម្ចីអតិថិជន ”ដោយបន្ថែមផលប៉ះពាល់ទាំងនេះនិងផលប៉ះពាល់ផ្សេងទៀតអាចបង្កឱ្យសេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកឱនភាព។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរពួកគេបានសម្គាល់ថាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលពឹងផ្អែកលើសេដ្ឋកិច្ចសហរដ្ឋអាមេរិកខ្លាំងអាចចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចូលទៅក្នុងវិបត្តិនិងឱនភាពសេដ្ឋកិច្ចដោយសារផលលទ្ធផលនៃភាបបរាជ័យរបស់អាមេរិកអាចបង្កើនល្បឿនយ៉ាងឆាប់រហ័សប្រសិនបើមិនដោះស្រាយ។ សេដ្ឋវិទូបាននិយាយ “ភាពបរាជ័យមួយនឹងបង្កើតបានជាព្រឹត្តិការណ៍ដែលគួរឲ្យរន្ធត់តាមរយៈទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកហើយទំនងជាធ្វើឱ្យទីផ្សារឥណទានទូទាំងពិភពលោកកកស្ទះហើយតីផ្សារហ៊ុនធ្លាក់ចុះ។ និយោជកនៅជុំវិញពិភពលោកទំនងជាត្រូវចាប់ផ្តើមបញ្ឈប់កម្មករ”៕  

មេដឹកនាំថ្មីនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យសេរីនិយមសំខាន់របស់ជប៉ុនគឺលោក​ Kishida Fumio កំពុងរៀបចំបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ គាត់ស្ទើរតែត្រូវបានធានាថានឹងជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដោយទិនសភានៅថ្ងៃច័ន្ទ។ លោក Kishida បានជួបជាមួយលោក Matsuno Hirokazu ប្រធានលេខាធិការខុទ្ទកាល័យកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ដើម្បីពិភាក្សាអំពីខ្លឹមសារនៃសុន្ទរកថាគោលនយោបាយមួយដែលលោក Kishida នឹងថ្លែងក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីនៅឯទិនសភានៅថ្ងៃសុក្រនេះ។ គាត់មានគម្រោងស្នើគោលនយោបាយសំខាន់ៗដែលគាត់បានតស៊ូមតិក្នុងអំឡុងពេលការបោះឆ្នោតដឹកនាំរបស់បក្ស​ LDP កាលពីខែមុនរួមទាំងការបង្កើតទម្រង់មូលធននិយមថ្មី។ លោកគីស៊ីដាក៏មានគម្រោងបញ្ចប់បញ្ជីឈ្មោះគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះដែរ។ សម័យប្រជុំវិសាមញ្ញនៃទិនសភាត្រូវបានរំពឹងថានឹងបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ១៤ ខែតុលា។ អាណត្តិសម្រាប់សមាជិកសភាជាន់ទាបបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ២១ ខែតុលា។ ប្រសិនបើនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មីរំលាយសភាជាន់ទាប ការបោះឆ្នោតសកលសម្រាប់សភានឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរយៈពេល ៤០ ថ្ងៃ។ អ្នកកតាក់តែងច្បាប់នៅក្នុងសម្ព័ន្ធចម្រុះកំពុងធ្វើបរិកកម្មថាការបោះឆ្នោតត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃអាទិត្យទី ៧ ខែវិច្ឆិកា ឬថ្ងៃអាទិត្យបន្ទាប់ដោយពិចារណាលើកម្មវិធីទិនសភានិងការទូត៕

ក្រុមយុទ្ធជនតាលីបង់ប្រដាប់ដោយអាវុធបានបណ្តេញស្ត្រីមួយក្រុមដែលបានកំពុងទាមទារឱ្យក្មេងស្រីនៅអាហ្វហ្គានីស្ថានត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលរៀននៅអនុវិទ្យាល័យវិញ។ ការតវ៉ានេះបានកើតឡើងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នៅរដ្ឋធានីកាប៊ុល។ សកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់ប្រហែល ១០ នាក់បានប្រញាប់ប្រញាល់ទៅកន្លែងកើតហេតុហើយបានគំរាមកំហែងស្ត្រីទាំងនោះឱ្យចាកចេញរួមទាំងការបាញ់រះទៅលើអាកាស។ ក្មេងស្រីមិនអាចចូលរៀននៅអនុវិទ្យាល័យបានទេចាប់តាំងពីក្រុមតាលីបង់បានគ្រប់គ្រងប្រទេសកាលពីខែសីហា។ នៅក្នុងខែកញ្ញា​ ក្រុមនេះបាននិយាយថាក្មេងប្រុសនិងក្មេងស្រីនៅអនុវិទ្យាល័យមិនអាចសិក្សានៅអាគារឬថ្នាក់រៀនជាមួយគ្នាបានទេក្រោមការបកស្រាយរបស់ពួកគេអំពីការបង្រៀនអ៊ីស្លាម។ ភាពមិនច្បាស់លាស់ជុំវិញការបើកអនុវិទ្យាល័យសម្រាប់ក្មេងស្រីកំពុងបង្កើនការព្រួយបារម្ភអំពីការរឹតបន្តឹងបន្ថែមទៀតលើសិទ្ធិស្ត្រីក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់តាលីបង់៕  

នាយិកាប្រតិបត្តិជាន់ខ្ពស់នៃក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យា Huawei បានត្រលប់ទៅកាន់ប្រទេសចិនវិញបន្ទាប់ពីជាប់ឃុំបីឆ្នាំនៅប្រទេសកាណាដា។ នាយិកាប្រតិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុរបស់ក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍យក្សចិន លោកស្រី Meng Wanzhou បានមកដល់អាកាសយានដ្ឋានមួយនៅទីក្រុង Shenzhen កាលពីយប់ថ្ងៃសៅរ៍។ លោកស្រីបានចាកចេញពីប្រទេសកាណាដាបន្ទាប់ពីបានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអាជ្ញាធរសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកស្រី Meng ត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ តាមសំណើរបស់ក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនចំពោះការរំលោភទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ ក្រោយមកលោកស្រីត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទឆបោកនិងការចោទប្រកាន់ផ្សេងទៀត។ លោកស្រី Meng បានចេញពីយន្តហោះក្នុងសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ក្រហម។ បន្ទាប់ពីទទួលបានផ្កា លោកស្រីបាននិយាយថា “ទីបំផុតខ្ញុំត្រលប់មកផ្ទះវិញហើយ”។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយចិនកំពុងរាយការណ៍យ៉ាងទូលំទូលាយអំពីការវិលត្រឡប់របស់លោកស្រី Meng ជាមួយនឹងការផ្សាយផ្ទាល់។ របាយការណ៍របស់ពួកគេនិយាយថាលោកស្រីត្រូវបានដោះលែងពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយ។ ហើយជនជាតិកាណាដាពីរនាក់ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសចិនភ្លាមៗបន្ទាប់ពីការឃុំខ្លួនរបស់លោកស្រី Meng បានមកដល់ទីក្រុង...

ក្រុមតាលីបង់នៅអាហ្វហ្គានីស្ថានបានព្យួរសាកសពរបស់ក្រុមចាប់ជំរិតដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ជាសាធារណៈជាការព្រមាន។ របាយការណ៍រួមទាំងព័ត៌មានពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកបាននិយាយថាបុរស ៤ នាក់ដែលបានព្យាយាមចាប់ជំរិតបុរសម្នាក់និងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់នៅទីក្រុង Herat ភាគខាងលិចត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការបាញ់កាំភ្លើងតដៃជាមួយសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់។ សាកសពទាំងបួនត្រូវបាននាំយកមកទីប្រជុំជននិងផ្លូវបំបែកក្នុងទីក្រុងហើយព្យួរពីលើរថយន្តស្ទូចកាលពីថ្ងៃសៅរ៍។ មេបញ្ជាការតាលីបង់ក្នុងតំបន់ម្នាក់បាននិយាយថាសកម្មភាពនេះមានបំណងព្រមានឧក្រិដ្ឋជនទាំងអស់។ នៅពេលដែលក្រុមតាលីបង់ស្ថិតនៅក្នុងអំណាច ពួកគេបានអនុវត្តការដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដូចជាការប្រហារជីវិតជាសាធារណៈនិងការកាត់អវយវៈដោយអនុលោមតាមការបកស្រាយយ៉ាងជ្រាលជ្រៅនៃការបង្រៀនរបស់សាសនាអ៊ីស្លាម។ ចាប់តាំងពីបានឡើងកាន់អំណាចកាលពីខែសីហាមក រដ្ឋាភិបាលចំាផ្ទះតាលីបង់បានសន្យាថាការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកគេនឹងគិតគូរពីសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងដែនកំណត់នៃការបង្រៀនរបស់អ៊ីស្លាម។ ប៉ុន្តែសកម្មភាពដូចជាការបង្ហាញសាកសពជាសាធារណៈអាចធ្វើឱ្យមានការព្រួយបារម្ភទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស៕    

គយទីក្រុងសៀងហៃបាននិយាយថា​ មជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចក្រុងសៀងហៃរបស់ប្រទេសចិននឹងបើកដំណើរការសេវាកម្មរថភ្លើងដឹកទំនិញទៅកាន់ទីក្រុងហាំប៊ឺកប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅថ្ងៃអង្គារនេះដែលជាសេវាកម្មផ្លូវដែកឆ្លងកាត់ព្រំដែនដំបូងបង្អស់រវាងទីក្រុងសៀងហៃនិងអឺរ៉ុប។ “សៀងហៃអ៊ិចប្រេស” នឹងដឹកសម្លៀកបំពាក់ គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត បន្ទះសូឡា ចាន គ្រឿងសង្ហារឹម របស់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ គ្រឿងបន្លាស់ម៉ាស៊ីននិងទំនិញផ្សេងៗទៀត។ វានឹងចាកចេញពីប្រទេសចិនតាមរយៈ Alataw Pass នៅក្នុងតំបន់ស្វយ័តស៊ីនជាំងអ៊ុយហ្គើហើយមកដល់ទីក្រុងហាំប៊ឺកប្រហែលពីរសប្តាហ៍ក្រោយមកដោយធ្វើដំណើរតាមប្រទេសកាហ្សាក់ស្ថាន រុស្ស៊ី បេឡារុស និងប៉ូឡូញ។ យោងតាមគយសៀងហៃ រថភ្លើងលើផ្លូវនេះនឹងដំណើរការជាទៀងទាត់រៀងរាល់សប្តាហ៍​ ខណៈផ្លូវថ្មីនឹងត្រូវបើកដែលផ្តល់ជម្រើសដឹកជញ្ជូនទំនិញថ្មីសម្រាប់សហគ្រាសទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស៕  

ធនាគារដើម្បីកសិកម្មនិងសហករណ៍កសិកម្ម (BAAC) បានចាប់ផ្តើមផ្តល់ឥណទាននៅខែនេះដើម្បីដាំកញ្ឆាសម្រាប់សហគ្រាសសហគមន៍និងសហករណ៍កសិកម្មបន្ទាប់ពីផ្នែកខ្លះនៃរុក្ខជាតិត្រូវបានដកចេញពីបញ្ជីថ្នាំញៀន។ លោក Somkiat Kimawaha អនុប្រធាននាយកប្រតិបត្តិជាន់ខ្ពស់របស់ធនាគារបាននិយាយថាសេចក្តីសម្រេចនេះគាំទ្រកសិករដែលចង់ដាំកញ្ឆាជាជម្រើសជំនួសស្រូវ ដំឡូងមី ឬដើមកៅស៊ូ។ ទោះយ៉ាងណា លោក Somkiat បាននិយាយថាការដាំកញ្ឆាដែលទទួលបានជោគជ័យសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តឬឧស្សាហកម្មតម្រូវឱ្យមានការវិនិយោគធំ ការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងនិងចំណេះដឹងទូលំទូលាយ កាន់តែខ្លាំងជាងការដាំទុរេន។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកត្រូវមានការលើកទឹកចិត្តខ្ពស់ក្នុងការដាំកញ្ឆាព្រោះវាទាមទារការថែទាំយ៉ាងជិតស្និទ្ធនិងយកចិត្តទុកដាក់”។ ប្រាក់កម្ចីរបស់ធនាគារសម្រាប់ការដាំកញ្ឆាគិតអត្រាការប្រាក់ ០.០១% ក្នុងមួយឆ្នាំក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំដំបូង៕